In de zomer van 2008 vertrokken we voor het eerst naar de Dominicaanse Republiek als “Bocas Sanas”. We hadden ambitieuze plannen: voorlichting en tandheelkundige zorg verlenen aan 5000 schoolkinderen in een aantal dorpen ten Westen van Puerto Plata. Uitvalsbasis hiervoor was het dorp Maimón. Lokaal hadden we daarvoor samenwerking gezocht met de stichting Fundación Candida Minaya.
Cristina Doorman-Vasquez, van oorsprong Dominicaanse, maakte de eerste projectafspraken met de Fundación tijdens een familiebezoek aan de Dominicaanse Republiek in januari van dit jaar. Via haar voormalige werkgeefster en vriendin, Dr. Elena Veras, besprak ze ook samenwerking met tandartsen van de Vereniging van Tandartsen uit de tweede stad van de Dominicaanse Republiek, Santiago, op ongeveer 70km ten zuiden van Maimón. Deze tandartsen zijn werkzaam bij het Ministerie van Gezondheidszorg maar hebben in meerderheid ook privé praktijken, een normale combinatie in de Dominicaanse Republiek. Terwijl wij door de week voorlichting en primaire zorg zouden verlenen, vooral aan kinderen, zou een groep van deze tandartsen in het weekend komen met een mobiele kliniek, om aanvullende zorg te verlenen.
En zo geschiedde! Na intensieve voorbereidingen, waaronder fondsen- en materiaal verwerving, verbleven we van 25 juli tot en met 15 augustus met acht vrijwilligers (allemaal vrouwen!) in Maimón. Het team bestond uit tandheelkundigen (mondhygiënisten, tandartsassistentes), een microbiologe en een “field manager” die allerlei zaken regelde samen met Cristina maar ook als tolk fungeerde.
De resultaten:
De vooraf ingezamelde materialen, waaronder 5000 tandenborstels en evenveel tubes tandpasta, verstuurd met hulp van de Stichting Hulp Dominicaanse Republiek uit Veenendaal, werden gedistribueerd onder de bevolking, vooral kinderen.
Henny van Ginkel en Domingo Rodriguez van de Fundación Candida Minaya ontvingen ons niet alleen met open armen in Maimón, maar hadden tot in de puntjes onze bezoeken georganiseerd aan de omliggende dorpen Los Caños, Don Gregorio, Las Tejadas, Las Avispas, Las Lomas de la Bestia, Magiolo, en Los Cacao.
In ieder van deze dorpen alsook in Maimón brachten we een volledige dag door met het geven van voorlichting over hygiëne en voeding en actieve poetsinstructies met fluoride tandpasta. Elk kind, vader, moeder of ander familielid kreeg een tandenborstel en pasta, en samen poetsten we onze tanden. Vervolgens werden de kinderen gescreend door middel van tand/mond controles.
We werkten in kerken, scholen, multifunctionele gebouwen. Geen luxe tandartsstoelen dus, maar kerkbanken, schoolstoeltjes en zo! Kleine euvels werden ter plekke verholpen met glas-ionomeer en/of sealing. Voor vullingen en kiezen trekken werd een doorverwijsbriefje gegeven voor de tandartsendag in Maimón.
In totaal hebben we van ongeveer 1000 kinderen het gebit gecheckt. Inderdaad, 5000 was wel een heel optimistische inschatting. Daarvan kregen er ongeveer vierhonderd een uitnodiging voor verdere behandeling op 10 augustus. Alhoewel die niet allen kwamen, verschenen er die dag wel tientallen nieuwe, vooral volwassen patiënten, die via de radio gehoord hadden dat er die dag gratis zorg zou zijn.
In de meeste dorpen hebben we enkele jongeren kunnen selecteren en motiveren om het voorlichtingswerk een paar keer per jaar te herhalen in de scholen. Zij hebben ons meerdere keren geassisteerd, hebben basistraining gekregen en zullen verder worden begeleid en gemotiveerd door de mensen van de Fundación. De tandartsen uit Santiago zullen zorgen voor een professionelere opleiding voor de meest gemotiveerde jongeren.
De tandartsendag op 10 augustus was tevens de afsluiting van ons werk. Tien tandartsen uit Santiago, vergezeld van 20 assistentes, kwamen naar de kliniek van Maimón. Ondersteunend personeel had de dag ervoor al tandartsstoelen en de nodige materialen gebracht en klaar gezet. Tussen 10 uur ‘s ochtends en 2 uur ‘s middags hebben ze 320 kinderen en volwassenen geholpen, voornamelijk met tanden en kiezen trekken of vullen en tandsteen verwijderen.
Een belangrijke spin-off van ons project: bewustwording niet alleen onder de bevolking, maar ook van de lokale autoriteiten en deskundigen! De tandartsen waren erg onder de indruk van het gebrek aan tandartszorg in de regio. Ze hebben het plan opgevat om voortaan om de 3 maanden een dag naar Maimón te gaan voor gratis hulpverstrekking. Er zijn zelfs plannen om de Kliniek uit te breiden met een tandartsenpost!
Al met al kunnen we terugkijken op een geslaagd project. Mede door de betrokkenheid en de organisatorische capaciteiten van de mensen ter plekke, met name Henny van Ginkel en Domingo Rodriguez, zijn we heel tevreden over wat we konden realiseren. Ook de hulp van de lokale bevolking, vooral de vrouwen, jongeren en mannen die onze maaltijden verzorgden, de gebouwen schoonmaakten en onze spullen hielpen klaarzetten moeten zeker genoemd worden. Gezien het enthousiasme van het groepje jongeren dat we getraind hebben, en het enthousiasme van de mensen van de stichting en van de tandartsen uit Santiago is er een goede kans dat de effecten duurzaam zullen zijn. Verdere opvolging en eventuele uitbreiding zijn in elk geval gepland. Dat is een geweldig resultaat.
Cristina, Marieke, Michelle, Selma, Gwen, Babette, Jenny, Lievia,
en Hennie van Ginkel en Domingo Rodriguez van de Fundación Candida Minaya.