Nederlandse vrijwilligers helpen mondzorg schoolkinderen in Dominicaanse Republiek
Jaarlijks bezoeken vrijwilligers namens de stichting Bocas Sanas Holanda-Maimon scholen in de Dominicaanse Republiek om de mondgezondheid van de schoolkinderen te verbeteren. Dit jaar behoorde praktijkondersteuner en preventieassistente Marjolein Faes-Siebgens tot het team. Ze vertelt hier over haar ervaringen tijdens deze reis.
Bocas Sanas Holanda-Maimón
Bocas Sanas (Spaans voor ‘gezonde monden’) Holanda-Maimón is in 2008 opgericht door Cristina Vasquez-Doorman. De organisatie verleent preventieve en beperkte curatieve zorg op 25 scholen in het noorden van de Dominicaanse Republiek. Dit gebeurt met een team van Nederlandse vrijwilligers in samenwerking met Dominicaanse partners.
Daarbij ligt de nadruk op preventie door voorlichting en tandenpoetsen op school.
De teams behandelen ook kinderen met acute problemen. In de scholen gebruiken de tandartsen en mondhygiënisten daarvoor de ART-methode (A-traumatic Restorative Treatment: A-traumatische Herstellende Behandeling). Bij deze methode is geen geavanceerde apparatuur of elektriciteit nodig, waardoor tandheelkundige zorg buiten de kliniek mogelijk is. Op de scholen poetsen de kinderen minimaal eenmaal per dag hun tanden in speciaal daarvoor gemaakte poetsinstallaties en wassen daaraan voorafgaand hun handen volgens het ‘Fit-for-School’-systeem.
Team 2020
Ik ben in de zomer van 2019 in contact gekomen met de stichting Bocas Sanas. Sinds 2007 ben ik werkzaam in de tandheelkundige sector en ik wilde mij graag eens op vrijwillige basis inzetten voor mensen die de tandheelkundige zorg hoog nodig hebben, maar niet over de middelen of het geld beschikken om dit te realiseren. Na een gesprek met de voorzitter van Bocas Sanas was het voor mij duidelijk dat ik mij graag voor dit project in wilde zetten.
De andere vrijwilligers die dit jaar mee gingen, waren: Nico Moonen, Minke Moonen, Selma Burrekers, Yvonne Buunk-Werkhoven, Jolanda Gortzak, Dominique van den Broek, Nathalie van de Zandt, Seron Wartanian en Safijja Incesulu. Ook bijgedragen aan de hele organisatie hebben Agatha Rypma-Huitema en de in de Dominicaanse Republiek al aanwezige Cristina Vasques-Doorman.
Sponsoren
Vanaf het moment dat de groep definitief was, ontstonden er geweldige initiatieven. Iedereen kreeg de opdracht om, in welke vorm dan ook, iets te sponseren. Zo werd er door familie, vrienden en andere belangstellenden flink gedoneerd.
Dit jaar kreeg de stichting drie grote knuffelolifanten van Jeugdtandzorg West uit Den Haag. Hiervan maakten vooral de kleinste kindjes graag gebruik als ze in de stoel lagen en alles best spannend vonden. Diezelfde praktijk heeft ook een donatie gedaan voor de aanschaf van een poetsbak. Op bijna elke school is inmiddels een poetsbak aanwezig.
Naast Henry Schein Dental als gulle sponsor, steunde ook Oral B. Zij hebben vier elektrische tandenborstels gesponsord en een doos opzetborstels.
Poetsinstructie
Dit jaar bezochten we vijf scholen, die door Cristina al op onze komst waren voorbereid. Bij aankomst op een school was de truck met materiaal al geweest, zodat we gelijk konden beginnen met het opstellen van de tafels met al het sterilisatie- en werkmateriaal.
Aan de kinderen werd poetsinstructie gegeven volgens de BBBA-methode: Binnenkant, Buitenkant, Bovenkant, Achterkant en dat in de volgorde van eerst de onderkaak en dan de bovenkaak.
Met een kleurtabletje werd gekeken of er ook daadwerkelijk goed was gepoetst. Vervolgens werd in het behandellokaal de mondgezondheid van de kinderen geïnventariseerd en vastgelegd.
Alhoewel de meesten in het team wel een woordje Spaans spraken, waren er ook tolken aanwezig, om daar waar nodig de kinderen gerust te stellen of wat belangrijke informatie door te geven.
Echt aandoenlijk is de manier waarop sommige kinderen ons welkom heetten en/of van ons afscheid namen. Er waren dansjes ingestudeerd en sommigen willen ook echt graag iets zeggen. Dan voelde je dat onze aanwezigheid echt gewaardeerd werd.
ART-methode
Soms was het nodig het kind te behandelen volgens de ART-methode of moest er een extractie worden gedaan. Deze werkwijze was in Nederland al veelvuldig geoefend. Het was mooi om te zien dat de methode werkte. We bezochten ook een schooltje dat vorig jaar ook al bezocht was, maar toen door weersomstandigheden niet afgemaakt kon worden. Bij een aantal kinderen waar de ART vorig jaar was toegepast, zat de vulling nog keurig op z’n plek en dat was motiverend om te zien. Een teken dat de behandelmethode echt werkt.
Doorverwijzing naar kliniek
Als bleek dat er te veel aan het gebit mankeerde, werd er doorverwezen naar een lokale kliniek (clinic). Helaas is het niet altijd te controleren of de kinderen ook daadwerkelijk naar de clinic gaan. Daarom stuurt het bestuur er op aan dat de schoolleiding of de lerares in de gaten houdt of de kinderen daadwerkelijk gaan. Gedurende het jaar bezoekt Cristina geregeld scholen om enigszins de controle te houden op de voortgang van het BSHM-programma. Ook gaat ze zo na of de financiële bijdragen serieus en voor het juiste doeleinde gebruikt worden.
Samenwerking met Sonrisas
Dit jaar werd voor het eerst samengewerkt met de Clinicas Odontologicas Sonrisas. Deze samenwerking werd opgelegd door het Ministerie van volksgezondheid van de Dominicaanse Republiek. Sonrisas is een vrijwilligersorganisatie die werkt met subsidie van de Rotary in Canada. Het materiaal krijgen ze gesponsord en de tandartsen worden betaald uit gelden die worden gegenereerd uit de behandelingen. De overheid ziet graag dat de kinderen meer naar de lokale klinieken (clinics) gaan. Dit gebeurt echter niet of nauwelijks. Geen geld, te weinig motivatie en zeker niet te vergeten het weer spelen hierbij een rol. Als het regent of als er bijvoorbeeld verkiezingen zijn, blijven de mensen thuis.
Resultaten BSHM-programma
Minder cariës en vooral minder extracties tonen aan dat het BSHM-programma z’n werk doet.
Dit jaar zijn er in totaal zes scholen bezocht, waarvan 225 kinderen gezien werden door het team.
72 kinderen daarvan hadden geen behandeling nodig en 32 werden er doorgestuurd naar de clinic in Maimon of Puerto Plata. Bij de resterende kinderen werd ART toegepast of werden elementen verwijderd (geëxtraheerd).
Het was echt geen ‘snoepreisje’ of vakantie. In de aanloop naar de reis en tijdens het verblijf van twee weken moet je de nodige tijd en moeite in het project steken.
Verslag door Marjolein Faes-Siebgens, praktijkondersteuner/preventie-assistente bij Praktijk voor implantologie, paradontologie en algemene tandarstpraktijk, Axel